楽しく学ぶ…微分積分
単調数列、数列の収束と極限
【例題1】
次の数列が収束するか否か
\(\underline{ a_n= ( 1+ \frac{1}{n} )^n} \)
\(\ :❶\)
\(a_n= ( 1+ \frac{1}{n} )^n \)
\( = \displaystyle \sum_{ r = 0 }^{ n } \ {}_n \mathrm{ C }_r (1 + \frac{1}{n})^n \)
\(= {}_n \mathrm{ C }_0\cdot 1^n + {}_n \mathrm{ C }_1\cdot 1^{n-1} \frac{1}{n} + {}_n \mathrm{ C }_2 \cdot 1^{n-2}\frac{1}{n^2}\) \(+ {}_n \mathrm{ C }_3 \cdot 1^{n-3}\frac{1}{n^3}\)
\( + \cdots + {}_n \mathrm{ C }_r \cdot 1^r \frac{1}{n^r}\)
\( +\cdots +{}_n \mathrm{ C }_{n} \frac{1}{n^{n}}\)
\(= 1 + n \frac{1}{n} + \frac{n(n-1)}{2!} \frac{1}{n^2} \) \(+ \frac{n(n-1)(n-2)}{3!} \frac{1}{n^3} \)
\( \cdots + \color{red} {\frac{1}{n^n}} \) \(\quad :❶'\)
\( \color{red} { \frac{1}{n^n}} = \frac{n!}{n!} ( \frac{1}{n^n})\)
\(=\frac{1}{n!} \cdot 1 \cdot \frac{n \cdot (n-1)\cdots 2 \cdot 1}{n\cdot n\cdots n \cdot n} \)
\(=\frac{1}{n!} \cdot (1-\frac{1}{n}) \cdot (1-\frac{2}{n}) \cdots \cdot \frac{n-(n-1)}{n} \)
\(=\frac{1}{n!} \cdot (1-\frac{1}{n}) \cdot (1-\frac{2}{n}) \cdots \cdot (1-\frac{(n-1)}{n}) \)
\(❶’=\)
\(1 + 1 + \frac{1}{2!}(1-\frac{1}{n}) \) \(+ \frac{1}{3!} (1-\frac{1}{n}) (1-\frac{2}{n}) \)
\(+ \cdots + \frac{1}{n!} \cdot (1-\frac{1}{n}) \cdot (1-\frac{2}{n}) \cdots (1-\frac{n-1}{n}) \)
= ❶''
\( a_{n+1} = 1 + 1 + \frac{1}{2!}(1-\frac{1}{n+1}) \)
\(+ \frac{1}{3!} (1-\frac{1}{n+1}) (1-\frac{2}{n+1}) \)
\(+ \cdots + \frac{1}{n!} \cdot (1-\frac{1}{n}) \cdot (1-\frac{2}{n}) \cdots (1-\frac{n-1}{n}) \)
\(+ \underline{\frac{1}{(n+1)!} \cdot (1-\frac{1}{n+1}) \cdot (1-\frac{2}{n+1}) \cdots (1-\frac{n}{n+1})} \)
\(a_n= 1 + 1 + \frac{1}{2!}(1-\frac{1}{n}) \) \(+ \frac{1}{3!} (1-\frac{1}{n}) (1-\frac{2}{n}) \)
\(+ \cdots + \frac{1}{n!} \cdot (1-\frac{1}{n}) \cdot (1-\frac{2}{n}) \cdots (1-\frac{n-1}{n}) \)
<
\(1+1+ \frac{1}{2!} +\frac{1}{3!} + \frac{1}{4!}+\cdots+\frac{1}{(n-1)!}+\frac{1}{n!}\)
<
\(1+ \underline{1+ \frac{1}{2} +\frac{1}{2^2} + \frac{1}{2^3}+\cdots+\frac{1}{2^{n-2}}+\frac{1}{n^{n-1}} }\)
❷
\(a_n\)\(\lt 1+\underline{1+\frac{1}{2}+\frac{1}{2^2}+\frac{1}{2^3}+\cdots} \) \( \underline{ \cdots+\frac{1}{2^{n-2}}+\frac{1}{n^{n-1}} }\)
移項して\(\ h \lt \sqrt{ \frac{2}{n-1} }\)
\(\therefore 0 \lt h \lt \sqrt{ \frac{2}{n-1} } \)
ここで\( \displaystyle \lim_{n \to \infty} \sqrt{ \frac{2}{n-1}}=0\)
\(J\ (\frac{1}{2})^k=a_j\ (\frac{1}{2})^k \) \(=\frac{t^\ j}{j\ !}\ (\frac{1}{2})^k \)\(\ \lt ε\)
(\(\because\) k は大きな数だから \( (\frac{1}{2})^k \rightarrow 0\))
\(J\ (\frac{1}{2})^k\lt ε\) \(\quad ②\)
これから式➀と②を使う。
また\(\quad\)\(n\gt m,\)\(\quad\)\(j+k=m,\)\(\quad\)\(j=m-k\)とすると。
数列\(a_n\)は以下のように展開できる:
\(=J\ \frac{t}{j+1}\ \frac{t}{j+2} \cdots \frac{t}{n}\)
\(\lt J\ \frac{1}{2}\ \frac{1}{2}\ \cdots \frac{1}{2}\)
\(=J\ (\frac{1}{2})^{n-j}\)
\(=J\ (\frac{1}{2})^k\ (\frac{1}{2})^{n-m}\)
\(\lt ε \ (\frac{1}{2})^{n-m}\)\( \lt \ ε\)
極限値\(α\)とは限りなく\(α\)近づくが、\(α\)と等しくはなりません。
「限りなく近づく」は「無限に近づいていく」と考えるべきです。
\(\displaystyle \lim_{n \to \infty} a_n=2\)のとき
2 に近ずく様子は
\(1.9\to 1.99\to 1.99\cdots\)
と小数点以下が無限につづき2 には到達しないのです。